۱۴۰۰ ـ عيد نوروز

كتاب من لايحضره الفقيه : در نوروز، هديه اى خدمت امام على عليه السلام آوردند. حضرت پرسيد : اين چيست؟ عرض كردند : اى امير المؤمنين! امروز نوروز است. امام عليه السلام فرمود : هر روزمان را نوروز كنيد!

بحار الأنوار ـ به نقل از معلّى بن خنيس ـ : درروز نوروز خدمت امام صادق عليه السلام رسيدم حضرت فرمود : آيا مى دانى امروز چه روزى است؟ عرض كردم : فدايت شوم، اين روزى است كه ايرانيان آن را گرامى مى دارند و در آن به يكديگر هديه مى دهند. امام فرمود : سوگندبه آن خانه كهن كه در مكّه است، جز اين نيست كه اين يك ريشه كهن دارد، من برايت توضيح مى دهم تا آن را بدانى...
اى معلّى! روز نوروز، همان روزى است كه خداوند در آن از بندگان پيمان گرفت كه او را بپرستند و هيچ انبازى برايش نياورند و به فرستادگان و حجتهاى او و به امامان عليهم السلام ايمان بياورند. نوروز نخستين روزى است كه خورشيد در آن طلوع كرد... هيچ نوروزى نيست مگر اين كه ما در آن روز منتظر فرج هستيم؛ زيرا نوروز از روزهاى ما و شيعيان ماست. ايرانيان آن را حفظ كردند و شما آن را از دست نهاديد... نوروز نخستين روز از سال ايرانيان است... .

امام صادق عليه السلام : چون نوروز فرا رسد، بدن خودرا بشوى و پاكيزه ترين جامه هايت را بپوش و با خوشبوترين عطرها خودت را معطّر كن و در آن روز روزه دار باش.

صفحه اختصاصي حديث و آيات بحار الأنوار : حُكِيَ أنَّ المَنصورَ تَقَدَّمَ إلى موسَى بنِ جَعفَرٍ عليهماالسلام بِالجُلوسِ لِلتَّهنِئَةِ في يَومِ النَّيروزِ وقَبضِ ما يُحمَلُ إلَيهِ ، فقالَ : إنّي قَد فَتَّشتُ الأخبارَ عَن جَدّي رَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله فلَم أجِدْ لِهذا العيدِ خَبَرا ، وإنَّهُ سُنَّةُ الفُرسِ ومَحاها الإسلامُ ، ومَعاذَ اللّه ِ أن نُحيِيَ ما مَحاها الإسلامُ ، فَقالَ المَنصورُ : إنَّما نَفعَلُ هذا سِياسَةً لِلجُندِ ، فسَألتُكَ بِاللّه ِ العَظيمِ إلّا جَلَستَ ، فجَلَسَ ... [ بحار الأنوار : ۵۹/۱۰۰/۲ و ۴۸/۱۰۸/۹. ] . [ قال المجلسيّ بعد نقل الخبر : هذا الخبر مخالف لأخبار المُعلّى ، ويدلّ على عدم اعتبار النيروز شرعا ، وأخبار المعلّى أقوى سندا وأشهر بين الأصحاب ، ويمكن حمل هذا على التقيّة ، لاشتمال خبر المعلّى على ما يتّقى فيه ... . <BR/> راجع كلام المحشّي فيما ردّ به على ما قاله المجلسيّ ، بحار الأنوار : ۵۹/۱۰۰. <BR/> أقول : كِلا الخبرين فاقِد لشرائط الحجّيّة ، وكما مرّ عن أمير المؤمنين عليه السلام : نيروزنا كلّ يوم ، وكلّ يوم لا يُعصى اللّه فيه فهو يوم عيد ، نعم لا بأس بالتزاور كما هو سنّة في إيران . ]

بحار الأنوار : نقل شده است كه منصور ازموسى بن جعفر عليه السلام تقاضا كرد كه در روز نوروز در خانه بنشيند، تا مردم براى تبريك گويى پيش ايشان روند و هدايايى را كه برايش مى برند نيز بپذيرد. امام عليه السلام فرمود : من در اخبار جدّم پيامبر خدا صلى الله عليه و آله جستجو كردم، اما براى اين روز خبرى پيدا نكردم. نوروز سنّت ايرانيان است و اسلام آن را منسوخ كرده است. پناه به خدا از اين كه چيزى را زنده كنيم كه اسلام از بين برده است. منصور گفت : ما اين كار را فقط براى خاطر نظاميان مى كنيم . [ گويى در ميان ارتش منصور عناصر ايرانى بوده اند و او براى جلب رضايت آنها دست به اين كار زده است ـ م. ] بنابراين، تو را به خداى بزرگ سوگند مى دهم كه جلوس كنى و حضرت پذيرفت و جلوس كرد... . [ علامه مجلسى بعد از نقل اين خبر مى گويد : اين خبر با اخبار معلّى ناسازگار است و نشان مى دهد كه نوروز اعتبار شرعى ندارد.اخبار معلّى سندش قويتر و شهرتش در ميان اصحاب بيشتر است و مى توان آن را حمل بر تقيّه كرد؛ زيرا در خبر معلّى نكاتى وجود دارد كه حاكى از تقيّه است... . <BR/> نگارنده گويد: به نظر ما، هر دو خبر فاقد شرايط حجيّت هستند و همان گونه كه از قول اميرالمؤمنين عليه السلام نقل كرديم: نوروز ما هرروز است، و هر روزى كه خدا در آن نافرمانى نشود، آن روز، روز عيد است. البته ديد و بازديد، آن چنان كه در ايران مرسوم است، اشكالى ندارد. ]