رسول اللّه صلي الله عليه و آله : إنَّ اللّه َ ـ تَبارَكَ وتَعالى ـ خَلَقَ العَقلَ مِن نورٍ مَخزونٍ مَكنونٍ في سابِقِ عِلمِهِ الَّذي لَم يَطَّلِع عَلَيهِ نَبِيٌّ مُرسَلٌ ولا مَلَكٌ مُقَرَّبٌ ، فَجَعَلَ العِلمَ نَفسَهُ ، وَالفَهمَ روحَهُ ، وَالزُّهدَ رَأسَهُ ... .
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله : خداوند ـ تبارك و تعالى ـ خِرَد را از نورى آفريده كه در دانشِ پيشينش اندوخته و نهفته بود و هيچ پيامبر مُرسَل و فرشته مقرّبى ، از آن مطّلع نبود. آن گاه ، دانش را نفْس آن ، فهم را روحش ، و زهد را سرش... قرار داد.
امام على عليه السلام : ميوه خِرَد ، بيزارى از دنيا و مهار كردن هوس است .
امام على عليه السلام : خردمند ، كسى است كه به آنچه نادان رغبت دارد، بى رغبت است .
عنه عليه السلام : العاقِلُ مَن زَهِدَ في دُنيا فانِيَةٍ دَنِيَّةٍ ، ورَغِبَ في جَنَّةٍ سَنِيَّةٍ خالِدَةٍ عالِيَةٍ .
امام على عليه السلام : خردمند ، كسى است كه از دنياى فناپذيرِ پست ، چشم بپوشد و بهشت برينِ جاويد و بلندمرتبه را بخواهد.
امام على عليه السلام : كسى كه از مواهب دنيا سخاوتمندانه مى گذرد، خِرَد را به كمال رسانيده است.
امام على عليه السلام : به آنچه نادانْ رغبت دارد، تو بى رغبت باش.
الإمام الكاظم عليه السلام ـ لِهِشامِ بنِ الحَكَم ـ : يا هِشامُ ، إنَّ العاقِلَ نَظَرَ إلَى الدُّنيا وإلى أهلِها فَعَلِمَ أنَّها لا تُنالُ إلاّ بِالمَشَقَّةِ ، ونَظَرَ إلَى الآخِرَةِ فَعَلِمَ أنَّها لا تُنالُ إلاّ بِالمَشَقَّةِ ، فَطَلَبَ بِالمَشَقَّةِ أبقاهُما .
يا هِشام ، إنَّ العُقَلاءَ زَهِدوا فِي الدُّنيا ورَغِبوا فِي الآخِرَةِ ؛ لاِءَنَّهُم عَلِموا أنَّ الدُّنيا طالِبَةٌ مَطلوبَةٌ ، وَالآخِرَةَ طالِبَةٌ ومَطلوبَةٌ ، فَمَن طَلَبَ الآخِرَةَ طَلَبَتهُ الدُّنيا حَتّى يَستَوفِيَ مِنها رِزقَهُ ، ومَن طَلَبَ الدُّنيا طَلَبَتهُ الآخِرَةُ فَيَأتيهِ المَوتُ فَيُفسِدُ عَلَيهِ دُنياهُ وآخِرَتَهُ .
امام كاظم عليه السلام ـ به هشام بن حكم ـ : اى هشام! خردمند ، درباره دنيا و اهل آن انديشيد و دريافت كه دنيا جز با رنج به دست نمى آيد، و در باره آخرت نيز انديشيد و دريافت كه به آن نيز جز با رنج نمى توان رسيد. پس با قبول رنج ، در طلب پاينده تر از آن دو بر آمد.
اى هشام! خردمندان ، از دنيا دل بر كندند و به آخرت ، دل بستند؛ زيرا دريافتند كه دنيا خواهان است و خواسته شده و آخرت نيز خواهان است و خواسته شده ، و كسى كه آخرت را بطلبد ، دنيا در طلب او بر مى آيد تا او روزى اش را به طور كامل از دنيا بر گيرد، و كسى كه دنيا را طلب كند ، آخرت در طلب او بر مى آيد. و مرگش در مى رسد و دنيا و آخرتش را بر او تباه مى گرداند.