حـق شـناسى
الإمام عليّ عليه السلام
أَكْرِمْ ضـَيْفَكَ وَإِنْ كانَ حـَقيرًا
وَقُمْ مِنْ مَجْلِسِكَ ِلأَبيكَ و مُعَلِّمِكَ وَ إِنْ كُنْتَ أَميرا.
امام عـلى عليه السلام فرمود:
مهمان خود را اكرام كن، هر چند «حقير» باشد، و در مقابل پدر و معلم خود به ادب برخيز، هر چند «امير»باشى!
رعايت «ادب»، در مقابل مهمان و معلم و پدر، هر چند هر كدام جلوه اى خاص دارد، اما در هر سه مورد نشانه «انسانيت» است.
نه «مهمان دارى» بايد سبب كبر و عجب و غرور گردد و ميزبان را به تفاخر و مباهات بكشد،
نه «فرمان روايى» بايد انسان را از مراعات وظيفه تواضع و خاكسارى نسبت به «پدر» و «معلم» غافل سازد.
اكرام و احترام نسبت به مهمان، يك وظيفه و ادب است، هر چند كه از نظر مال، مقام، موقعيت، سن و سال، كوچك و حقير باشد و مهمان بزرگتر و با جلال تر.
به پاى پدر و معلم از جا برخاستن نيز، نشانه ديگرى از «تواضع» و حق شناسى است. هر چند كه اين فرزند يا شاگرد، به مقام امارت و زمامدارى رسيده باشد.
وقتى «امير» باشى و پدر و معلم را از ياد نبرى،
و آنگاه كه مهمانت «حقير» باشد و بازهم اداى حق كنى و احترام و اكرام را ترك نكنى، به كمال رسيده اى.
اينها، دليل عظمت روح، خودساختگى معنوى، رهايى از غرور دنيا، شناختن حق و اداى حق است.
نه «مهمان دارى» بايد سبب كبر و عجب و غرور گردد و ميزبان را به تفاخر و مباهات بكشد،
نه «فرمان روايى» بايد انسان را از مراعات وظيفه تواضع و خاكسارى نسبت به «پدر» و «معلم» غافل سازد.
اكرام و احترام نسبت به مهمان، يك وظيفه و ادب است، هر چند كه از نظر مال، مقام، موقعيت، سن و سال، كوچك و حقير باشد و مهمان بزرگتر و با جلال تر.
به پاى پدر و معلم از جا برخاستن نيز، نشانه ديگرى از «تواضع» و حق شناسى است. هر چند كه اين فرزند يا شاگرد، به مقام امارت و زمامدارى رسيده باشد.
وقتى «امير» باشى و پدر و معلم را از ياد نبرى،
و آنگاه كه مهمانت «حقير» باشد و بازهم اداى حق كنى و احترام و اكرام را ترك نكنى، به كمال رسيده اى.
اينها، دليل عظمت روح، خودساختگى معنوى، رهايى از غرور دنيا، شناختن حق و اداى حق است.