توضيح : اين رويداد را محدّثان بزرگ جهان اسلام به طرق مختلف از اهل بيت [ نگاه كنيد به : ص ۸۴ / ۷۳ ـ ۷۵، أمالي الصدوق : ۴۲۹ / ۱ ، عيون أخبار الرض ا عليه السلام : ۱ / ۲۴۰ / ۱ ، ينابيع المودّة : ۲ / ۵۹ / ۴۵ ، مقتل الحسين للخوارزميّ : ۱ / ۶۷ ، تفسير فرات الكوفيّ : ۳۳۹ . ] وبزرگان صحابه مانند ابوسعيد خدرى [ نگاه كنيد به الدرّ المنثور : ۶ / ۶۰۶ ، المعجم الكبير : ۳ / ۵۶ / ۲۶۷۱ ـ ۲۶۷۴ ،المناقب للخوارزميّ : ۶۰/۲۸۰ ، شواهد التنزيل: ۲ / ۴۶ / ۶۶۵ ـ ۶۶۸ ، مجمع البيان : ۷ / ۵۹ . ] ، انس بن مالك [ نگاه كنيد به : ص ۵۰ / ۲۵ . ] ، عبداللّه بن عبّاس [ نگاه كنيد به : الدرّ المنثور : ۶ / ۶۰۶ ، إحقاق الحقّ : ۹ / ۵۶ . ] ، ابوالحمراء و ديگران روايت كرده اند. بر اين اساس، اصل وقوع اين رخداد از امور
مسلّم شمرده مى شود، امّا روايات مربوط به شمار اين روايات به سه گروه تقسيم مى شود:
گروه اوّل : احاديثى كه دلالت دارند پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله همه روزه وقتى مى خواست براى نماز صبح به مسجد برود درِ خانه على و فاطمه عليهماالسلاممى آمد و با سلام و خواندن آيه تطهير آنها را براى نماز دعوت مى كرد كه متن اين روايات در فصل چهارم ملاحظه شد.
گروه دوم : احاديثى كه براساس آنها راوى چند بار عمل پيشگفته را خود ديده است [ نگاه كنيد به : الدرّ المنثور : ۶۶ / ۷۶ ، تفسير الطبريّ : ۱۲ / الجزء ۲۲ / ۶ ، التاريخ الكبير : ۸ / كتاب الكنى ۲۵ / ۲۰۵ ، أمالي الطوسيّ : ۲۵۱ / ۴۴۷ ، شواهد التنزيل : ۲ / ۸۱ / ۷۰۰ . ] .
گروه سوم : احاديثى كه به ظاهر دلالت دارند عمل مذكور همه روزه نبوده و در تعداد ايام با يكديگر و نيز با روايات گروه اول اختلاف دارند [ در بعضى روايات چهل روز آمده ، و نگاه كنيد به : الدرّ المنثور : ۶ / ۶۰۶ ، المناقب للخوارزميّ : ۶۰ / ۲۸ ، أمالي الصدوق : ۴۲۹ / ۱ و در بعضى ديگر يكماه ذكر شده است ، ونگاه كنيد به : اُسد الغابة : ۵ / ۳۸۱ / ۵۳۹۰ ، مسند أبي داود الطيالسيّ : ۲۷۴ در پاره از آنها شش ماه آمده است ، و نگاه كنيد به : تفسير الطبريّ : ۱۲ / الجزء ۲۲ / ۶ ، الدرّ المنثور : ۶ / ۶۰۶ و ۷۰۶ ، ينابيع المودّة : ۲ / ۱۱۹ ، ذخائر العقبى : ۲۴ ، العمدة : ۴۵ / ۳۲ و در برخى هفت ماه ، و نگاه كنيد به : البداية والنهاية : ۵ / ۳۲۱ ، تفسير الطبريّ : ۱۲ / الجزء ۲۲ / ۶ و در بعضى ديگر هشت ماه ، و نگاه كنيد به : الدرّ المنثور : ۶ / ۶۰۶، كفايه الطالب : ۳۷۷ و در پاره اى نه ماه ، و نگاه كنيد به : المناقب للخوارزميّ : ۶۰ / ۲۹، مشكل الآثار : ۱ / ۳۳۷، العمدة : ۴۱ / ۲۷ ، ذخائر العقبى : ۲۵ ، كفاية الطالب : ۳۷۶ ، عددهاى ديگرى نيز ذكر شده است . ] .
گروه اوّل و دوم با يكديگر ناهمسويى ندارند و به قرينه آنها معلوم مى شود كه در گروه سوم ـ اگر همه آنها از نظر صدور بى اشكال باشند و تصحيفى در آنها راه نيافته باشد ـ راويان مشاهدات خود را نقل كرده اند و اعتبار نيز آن را تقويت مى كند.
بنابر اين حاصل جمع بندى روايات اين فصل چنين است كه پس از نزول آيه تطهير، پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله براى هر چه روشنتر شدن مقصود از «اهل البيت» در آيه تطهير و «اهلك» در آيه «وَامُرْ اَهْلَك بِالصَّلاةِ» همه روز هنگام نماز صبح در خانه على و فاطمه عليهماالسلام مى آمد و با سلام و قرائت آيه تطهير آنها را به نماز دعوت مى كرد و همه رواياتى كه در بيان اين رويداد عدد خاصّى را ذكر كرده اند ناظر به مشاهدات راوى است و انحصارى از آنها به دست نمى آيد، ليكن از برخى روايات [ نگاه كنيد به : ص ۸۶ / ۷۶ ، شواهد التنزيل : ۲ / ۴۷ / ۶۶۷ و ۶۶۸ ، أمالي الصدوق : ۴۲۹ / ۱ ، تأويل الآيات الظاهرة : ۳۱۶ . ] چنين پيداست كه اقدام پيامبر صلي الله عليه و آله پس از نزول آيه «وامُرْ اَهْلَك بِالصَّلاةِ» بوده است.
ابو سعيد خدرى: چون آيه «وامُرْ اَهْلَكَ بِالصَّلاة» نازل شد پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله در مدّت هشت ماه هر بامداد به درِ خانه على مى آمد و مى فرمود: رحمت خدا بر شما باد، هنگام نماز است «اِنَّما يُريدُ اللّه ُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ البيتِ ويُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً » . [ الدرّ المنثور : ۵ / ۶۱۳ أخرجه ابن مردويه و ابن عساكر وابن النجّار . ]
علامه طباطبايى قدس سره پس از روايت ابوسعيد مى گويد:
ظاهر روايت چنين است كه اين آيه مدنى است و تا آن جا كه من به خاطر دارم كسى متعرّض اين نكته نشده است و شايد مقصود، بيان اين نكته باشد كه پيامبر صلي الله عليه و آله براى عمل به آيه در مدينه به درِ خانه على مى رفته است، اگر چه آيه در مكّه نازل شده باشد كه اين نيز از لفظ دور است [ الميزان في تفسير القرآن : ۱۴ / ۲۴۲ . ] .