حديث و آيات:
خدا يكى است اما نه به معناى
عددى آن
الإمامُ الباقرُ عليه السلام : الأحَدُ الفَردُ المُتَفَرِّدُ ، و الأحَدُ و الواحِدُ بِمَعنى واحِدٍ ، و هُوَ المُتَفَرِّدُ الّذي لا نَظيرَ لَهُ ، و التَّوحيدُ الإقرارُ بِالوَحدَةِ و هُوَ الانفِرادُ ، و الواحِدُ المُتَبائنُ الّذي لا يَنبَعِثُ مِن شَيءٍ ، و لا يَتَّحِدُ بِشَيءٍ ، و مِن ثَمَّ قالوا : إنَّ بِناءَ العَدَدِ مِنَ
الواحِدِ ، و لَيسَ الواحِدُ مِنَ العَدَدِ ؛ لِأنَّ العَدَدَ لا يَقَعُ عَلَى الواحِدِ بَل يَقَعُ عَلَى الاثنَينِ ، فَمَعنى قَولِهِ : «اللّه ُ أحَدٌ» : المَعبودُ الّذي يَألَهُ الخَلقُ عَن إدراكِهِ و الإحاطَةِ بِكَيفِيَّتِهِ ، فَردٌ بِإلهِيَّتِهِ ، مُتَعالٍ عَن صِفاتِ خَلقِهِ .
امام باقر عليه السلام : اَحَد، يعنى يگانه و منحصر به فرد. و احد و واحد به يك معناست و آن يعنى موجود منحصر به فردى كه مانند ندارد. و توحيد، اقرار به يكى بودن است كه آن هم به معناى انفراد است. و واحد آن جدا از همه اى است كه نه برخاسته از چيزى است و نه با چيزى متّحد و يكى مى شود. از اين جاست كه گفته اند: عدد از يك ساخته مى شود، اما خودِ يك، عدد نيست؛ چون [نام ]عدد بر يك واقع نمى شود، بلكه بر دو تعلق مى گيرد. پس، معناى اين كلام خداوند در قرآن كه فرمود «اللّه
احد»، يعنى معبودى كه خلق از ادراك او و پى بردن به چگونگيش متحيّر و درمانده اند، در الهيّت و معبوديّتش يگانه و منحصر به فرد است و برتر و بالاتر از آن است كه صفات آفريدگانش را داشته باشد.