HadithLib.Com

حديث و آيات: معناى خشوع

الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ في قوِلِهِ تعالى : «الذينَ هُم في صَلاتِهِم خاشِعُونَ» ـ : الخُشوعُ غَضُّ البَصَرِ في الصَّلاةِ .[دعائم الإسلام : ۱/۱۵۸ .] .[قال الطبرسي رحمه الله في ذيل قوله تعالى : <span class=][قال الطبرسي رحمه الله في ذيل قوله تعالى : <span class=]
امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه: «همانان كه در نمازشان خاشعند» ـ فرمود : خشوع ، عبارت است از فروهشتن چشم در نماز .[طبرسى رحمه الله ذيل آيه: «و همانان كه در نمازشان خاشعند» مى گويد : يعنى، خاضع و خاكسار و فروتنند . چشم خود را از جايگاه سجده شان برنمى دارند و به راست و چپ نمى نگرند . روايت شده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله مردى را ديد كه در نمازش با ريش خود بازى مى كند ، فرمود : «اين مرد اگر دلش خاشع بود، بى گمان اندامهاى او نيز خاشع بودند» . اين حديث نشان مى دهد كه در نماز بايد هم دل خاشع باشد هم اعضا . خشوعِ قلب، اين است كه نمازگزار همه فكر و ذهن خود را متوجّه نماز كند و دلش را از هر چه جز نماز، فارغ گرداند ؛ به طورى كه در آن، جز عبادت و معبود چيزى نباشد و خشوعِ اعضا اين است كه چشمش را فرو اندازد و به نماز توجّه كند و از التفات به اين سو و آن سو و بازى كردن [با ريش و جز آن ]خوددارى ورزد . نيز گفته اند : خشوع ، بر اساس آنچه در قرآن كريم آمده ، عبارت است از خشوعِ چشم ، چنان كه در آيه «ديدگانشان خاشع است» آمده است و خشوعِ دل چنان كه در آيه «آيا وقت آن نرسيده كه مؤمنان دلهايشان به ذكر خدا خاشع شود» آمده است و خشوعِ صدا چنان كه در آيه «و صداها براى خداى رحمان خاشع شد، پس چيزى جز زمزمه شنيده نشود» آمده است . خشوع در نماز، اين هر سه معنا را در برمى گيرد .]