حديث و آيات: حكمتِ نماز
الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ فيما كَتَبَ عن عِلَّةِ الصَّلاةِ ـ : أنّها إقرارٌ بِالرُّبُوبِيَّةِ للّه ِِ عَزَّ و جلَّ و خَلعُ الأندادِ، و قِيامٌ بينَ يَدَيِ الجَبّارِ جَلَّ جَلالُهُ بِالذُّلِّ و المَسكَنَةِ و الخُضوعِ و الاعتِرافِ، و الطَّلَبِ لِلإقالَةِ مِن سالِفِ الذُّنوبِ، و وَضعُ الوَجهِ على الأرضِ كُلَّ يَومٍ خَمسَ مَرّاتٍ إعظاما للّه ِِ عَزَّ و جلَّ، و أن يَكونَ ذاكِرا غَيرَ ناسٍ و لا بَطِرٍ، و يكونَ خاشِعا مُتَذَلِّلاً راغِبا طالِبا للزِّيادَةِ في الدِّينِ و الدُّنيا، مَع ما فيهِ مِن الانزِجارِ و المُداوَمَةِ على ذِكرِ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ بالليلِ
و النَّهارِ؛ لِئَلاّ يَنسَى العَبدُ سَيِّدَهُ و مُدَبِّرَهُ و خالِقَهُ فَيَبطَرَ و يَطغى، و يَكونَ في ذِكرِهِ لِرَبِّهِ و قِيامِهِ بينَ يَدَيهِ زاجِرا لَهُ عَنِ المَعاصِي و مانِعا من أنواعِ الفَسادِ .
امام رضا عليه السلام ـ در بيان علّت نماز ـ نوشت : نماز، اقرار به ربوبيّت خداوند عزّ و جلّ است و نفى شريك از او و ايستادن در برابر خداوند جبّار، جلّ جلاله، با خوارى و مسكنت و خضوع و اعتراف [به عظمت او ]و طلب بخشش گناهانِ گذشته، و روزى پنج بار پيشانى بر خاك نهادن براى تعظيم خداوند عزّ و جلّ . نماز موجب مى شود كه بنده به ياد خدا باشد و او را فراموش نكند و به ناسپاسى و گردنكشى دچار نشود و خاشع و فروتن باشد و راغب و طالبِ زيادتى در دين و دنيا باشد . علاوه بر اينها ، نماز موجب مى شود كه انسان از گناه باز ايستد و شب و روز پيوسته به ياد خداوند عزّ و جلّ باشد، تا اين
كه مبادا انسان، سَروَر و مدبّر و آفريننده خويش را فراموش كند و بر اثر آن، به گردنكشى و طغيان و نافرمانى روى آورد . ياد كردن بنده از خداوندگارش و ايستادنش در آستان او، وى را از معاصى باز مى دارد و از هر گونه فساد جلوگيرى مى كند .