حديث و آيات:
توان جوان بر ساختن شخصيت خود
علل الشرائع عن إسماعيل بن الفضل الهاشمي : قُلتُ لِجَعفَرِ بنِ مُحَمَّدٍ عليه السلامأخبِرني عَن يَعقوبَ عليه السلام لَمّا قالَ لَهُ بَنوهُ : «قَالُواْ يَـأَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَآ إِنَّا كُنَّا خَـطِـئينَ * قَالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّى» ، فَأَخَّرَ الاِستِغفارَ لَهُم ويوسُفعُ عليه السلاملَمّا قالوا لَهُ : «تَاللَّهِ لَقَدْ ءَاثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَـطِـئينَ * قَالَ لاَ تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّ حِمِينَ » .
قالَ : لأَِنَّ قَلبَ الشّابِّ أرَقُّ مِن قَلبِ الشَّيخِ ، وكانَت جِنايَةُ وُلدِ يَعقوبَ عَلى يوسُفعَ ، وجِنايَتُهُم عَلى يَعقوبَ إنَّما كانَت بِجِنايَتِهِم عَلى يوسُفعَ ، فَبادَرَ يوسُفعُ إلَى العَفوِ عَن حَقِّهِ ، وأخَّرَ يَعقوبُ العَفوَ ؛ لأَِنَّ عَفوَهُ إنَّما كانَ عَن حَقِّ غَيرِهِ ،
فَأَخَّرَهُم إلَى السَّحَرِ لَيلَةَ الجُمُعَةِ .
علل الشرائع ـ به نقل از اسماعيل بن فضل هاشمى ـ : به امام صادق عليه السلامگفتم : از احوال يعقوب عليه السلام ، مرا خبر ده ، آن گاه كه فرزندانش به وى گفتند : (اى پدر! براى گناهان ما آمرزش بخواه كه ما خطاكار بوديم . گفت : به زودى از پروردگارم براى شما آمرزش مى خواهم) . يعقوب عليه السلام ، استغفار را به تأخير انداخت . نيز از احوال يوسف عليه السلام مرا خبر ده ، آن گاه كه برادرانش به وى گفتند : (به خدا سوگند ، كه واقعا خدا تو را بر ما برترى داده است و ما خطاكار بوديم .[يوسف عليه السلام ]گفت : امروز بر شما سرزنشى نيست . خدا ، شما را مى آمرزد و او مهربان ترينِ مهربانان است) .
امام صادق عليه السلام فرمود : «دلِ جوان ، از دل پيرمرد ، نرم تر است . فرزندان يعقوب بر يوسف ، ستم روا داشتند و ستم آنان بر يعقوب ، به واسطه ستم بر يوسف بود . از اين رو ، يوسف ، به سرعت ، از حقّ خود درگذشت؛ ولى يعقوب ، گذشت را به تأخير انداخت ، زيرا گذشتِ او نسبت به حقّ ديگرى بود . وى ، استغفار را تا سحرِ شب جمعه به تأخير انداخت» .